জোনবিলত বিনিময় প্ৰথা দেখিলোঁ আজি

বাতৰি কাকতৰ পাতত জোনবিল মেলাৰ বিনিময় প্ৰথা এইবাৰ ২৩জানুৱাৰীৰ পুৱা ৪বজাৰ পৰা অনুষ্ঠিত হ’ব বুলি জানিবৰে পৰাই মনৰ ভিতৰত জুই একুৰা জ্বলিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল৷ কালি সন্ধিয়া টিভিৰ পৰ্দাত ‘পাহাৰৰ পৰা নামি আহিছে মামা-মামী’ বুলি লিখা শাৰীটো দেখা পায়ে জুইকুৰাই যেন ঘিউৰ টোপালহে চুই পালে! ভাতকেইটামান খাই লৈ নিশা ১০.৩০ৰ ডিমাপুৰ-গুৱাহাটী নামনিমুৱা বি.জি. এক্সপ্ৰেছৰ শ্লিপাৰত উঠি দিলোঁ৷

জাগীৰোডত নামিলোঁগৈ নিশা ২.৩০ত৷ ষ্টেচনৰ পৰা ওলায়ে কালক্ষয় নকৰি চিধাই খোজ ল’লোঁ জাগীৰোড-মৰিগাঁও পথৰ ৰে’ল গে’টলৈ৷ ডিমাপুৰৰ পৰা চেনীমাৰীৰ নিজ ঘৰলৈ যোৱা ১০টা ডেকাৰ লগতে টেম্প’ এখনত ঠেলা-হেঁচা কৰি নিজেও বহি ল’লোঁ৷ সিহঁতক চেনীমাৰীত থৈ টেম্প’ই মোক নমালেগৈ তিৱা স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদৰ অৰ্থসাহায্যৰে নিৰ্মিত ঐতিহাসিক গোভা দেওৰজাৰ জোনবিল মেলা তোৰণৰ সন্মুখত৷ তাৰ পৰা খোজ কাঢ়ি মেলাৰ প্ৰাংগণত প্ৰৱেশ৷

থলী পাওঁগৈ মানে নিশা তেতিয়া ৩.৩০৷ পোহৰ হ’বলৈ বহুত বাকী৷ অথচ চকুৰ আগলৈ এনে এটা দৃশ্য আহিল যিটো নিজে নেদেখিলে বিশ্বাস নহ’ব৷ তৎমুহূৰ্ততে মনত আশ্চৰ্যৰ উদয় হ’ল... জোনবিল মেলাৰ বিনিময় প্ৰথা এনেকুৱা! পৰিৱেশ দেখি সঁচাকৈ বিস্মিত হ’লোঁ৷ ঘৰৰ পৰাই লগত লৈ যোৱা টৰ্চটোৱে বৰ কামত দিলে৷ মানুহৰ মাজে মাজে টৰ্চ মাৰি মাৰি গোটেইখন এফালৰ পৰা পিটপিটাই ফুৰিলোঁ আৰু চৌপাশ পৰ্যবেক্ষণ কৰিলোঁ৷ ৰাজ-দৰবাৰৰ পেণ্ডেলত বহি কিছুপৰ তিৱা গান শুনিলোঁগৈ৷ তিৱা, নেপালী, কাৰবি, খাচি পুৰুষ-মহিলাৰ সৈতে জুইফুৱাই ফুৱাই অতীত-বৰ্তমান-ভৱিষ্যৎ সম্পৰ্কীয় কথা পাতি কটালোঁ৷

পুৱা ৪বজাৰ পৰিৱৰ্তে এঘণ্টা পলমকৈ বিনিময় প্ৰথা উদ্বোধন হ’ল৷ মাইকত ঘোষণা দিলে যে এতিয়া ৰাইজে বিনিময় প্ৰথা আৰম্ভ কৰিব পাৰে৷ ভলণ্টিয়াৰসকলেও কৈ গ’ল একো বাধা নাই বুলি৷ তাৰ পিছত আকৌ এক আচৰিত পৰিৱেশ৷ ‘মামা কি আনিছ? মামী কি আনিছ? হালধি আছে? আদা আছে?’ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিনিময় প্ৰথা দেখাৰ হেঁপাহ পূৰণ হোৱাৰ আনন্দ লাভ কৰিলোঁ ৷ অন্ধকাৰ হৈ থকা সত্ত্বেও, ঠাণ্ডাই বিধি-পথালি দিয়া সত্ত্বেও বোৱা মানুহৰ সোঁত, মানুহৰ উৎসাহ দেখি সঁচাই অভিভূত নহৈ নোৱাৰিলোঁ৷ তেতিয়াও অনেকজন আহিয়েই আছে, টোপোলা আনিয়েই আছে৷

আপাত দৃষ্টিত জোনবিলৰ পাৰত সেয়া মাছ-কচু, হালধি-আদা, সান্দহ-পিঠাৰ বিনিময় হোৱা দেখিলোঁ যদিও কেৱল সেয়াই নহয়৷ থল আৰু পাহাৰৰ ভাব-বতৰাৰ বিনিময় হ’ল, চেনেহ-প্ৰীতিৰো বিনিময় হ’ল জোনবিল মেলাত৷ এই বিনিময়, এই আদান-প্ৰদান অজৰ-অমৰ হৈ থাকক৷ ৰঙিয়া-ডিব্ৰুগড় উজনিমুৱা ৰে’লৰ ডবাত খিৰিকীৰ কাষত বহি ঘৰমুখী হওঁতে কথাবোৰ তেনেকৈয়ে ভাবি আহিলোঁ৷