দিন পাঁচ ৷৷ খণ্ড ২

তাম্‌ৰিংফুজ নামৰ শিলাময় নৈ এখন পৰ্বতৰ পৰা নামি আহিছে৷ পুলিন গগৈয়ে আমাক আনি তাৰ পাৰতে নমালে৷ শিলগুটি দিয়া ৰাস্তাটোৰে বলেৰ'খন যিমান পাৰি নিলে৷ আৰু আগুৱাব নোৱাৰে৷ নৈৰ বুকুখনো শিলেৰে ঠাহ খোৱা৷ শুভ্ৰৰঙী শিলবোৰে পৰিৱেশটোলৈ অনন্যসুন্দৰতা বিয়পাইছে৷ আগতেই আহি পোৱা প’ৰ্টাৰকেইজনে পাৰৰ বননি এডোখৰতে বয়-বস্তুবোৰ মেলি লৈ চিজিল কৰি আছে৷ কঢ়িয়াবৰ সুবিধা হোৱাকৈ ভগোৱাত লাগিছে৷ গেবুকে ধৰি আমাৰ লগত মুঠতে ৫জন মালবাহক যাব৷ বাকীকেইজনৰ নাম ক্ৰমে দাৱা চোনা, নিমা শ্বুক্‌লা, দালা নাক্‌চাং আৰু কুং চেক্‌কে৷ সিহঁতক দেখি গেবু ৰ'ল৷ নিৰ্দেশ দিয়াত লাগিল৷ আমি আলেখলেখ চাব ধৰিলোঁ৷ তদুপৰি চৌদিশৰ প্ৰাকৃতিক শোভা৷ লোকচক্ষুৰ পৰা আঁতৰৰ মেন্‌-চু-খা এইখন৷ ততোধিক আঁতৰলৈ যাবলৈ ওলাই আহিছোঁ আমি৷ বুকুত অলেখ উৎকণ্ঠা৷

কুং চেক্‌কেৰ প্ৰকৃত নামটো কুইগং৷ ‘কুই’ৰ অৰ্থ শক্তি, ‘গং’ মানে কাম৷ যোৱা নিশা মেন্‌-চু-খা বজাৰত তাৰ সৈতে পৰিচয় হৈছিলোঁ৷ গেবুৱে আমাক নিব বিচৰা, সৰহ মানুহ আজিও গৈ নোপোৱা ট্ৰেক্‌টো একমাত্ৰ সিহে চিনি পায় বুলিছিল৷ টাইকোৱান্‌ডো মাষ্টাৰ বুলিও কৈছিল৷ এতিয়া পোহৰত চাই অনুমান কৰিছোঁ, ল’ৰাটোৰ বয়স ২০ বছৰমান হ’ব৷ শৰীৰটো বেছ আটিল৷ প্ৰচণ্ড শাৰীৰিক-মানসিক শক্তিৰ অধিকাৰী৷ অকলেই বহুত ওজন কঢ়িয়াব পাৰে, শক্তি প্ৰয়োজন হোৱা কাম কৰিব পাৰে হেনো৷ গতিকে দলৰ পথ-প্ৰদৰ্শনকাৰীৰ দায়িত্ব আৰু নেতৃত্বত থাকিল কুং চেক্‌কে৷

অৰুণাচলৰ চৰকাৰী বিষয়া পৰ্যায়ৰ লোকৰ বিছনা-পত্ৰ, খাদ্য সামগ্ৰী, ৰন্ধাৰ যতন আদি কঢ়িয়াবৰ বাবে থকা ভাৰবাহকসকলক Agency Labour Corps (A.L.C.) বোলা হয়৷ এ.এল.চি. অৰ্থাৎ বোজা কঢ়িওৱা প’ৰ্টাৰবোৰৰ সৰহসংখ্যককে আগতে নেপাল, ভূটান আদি দেশৰ পৰা নিযুক্তি দিয়া হৈছিল৷ ৫টাকৈ জনগোষ্ঠীৰ বসতিস্থল মেন্‌-চু-খাত অৱশ্যে প্ৰায়ভাগ মজদুৰেই আছিল স্থানীয় তাগিন, ৰামো, পাইলেবু আৰু ব’কাৰ জনজাতিৰ লোক৷ বৌদ্ধধৰ্মীয় মেম্বা লোকে সেই কাম নকৰিছিল৷ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ ব্যৱহাৰতো তেওঁলোক পাৰ্গত নাছিল৷ মেম্বাসকলক কোৱা হৈছিল ‘নিমাখিত জাতি’ বুলি৷ গেবুৰ মুখখনলৈ চালে এতিয়াও মোৰ তেনেকুৱাই লাগে৷ এতিয়া পিছে আমাৰ সৈতে অহা পেছাদাৰী মালবাহক আটাইকেইজনেই মেম্বা! সময় সলনি হোৱাৰ লগে লগে মানুহৰ ভাবধাৰা, মানসিকতা সলনি হৈছে৷

‘আপোনালোকে সৌ ৰূপালী পাইপডালৰ দাঁতিৰে ওপৰলৈ উঠি গৈ থাকক৷ ওপৰ পোৱাৰ পাছত তাতে অপেক্ষা কৰিব৷’ চকুৰে দেখি থকালৈকে ট্ৰেক্‌টো বটাই দি গেবুৱে আমাক নিশ্চিন্তে আগ বাঢ়ি থাকিবলৈ ক’লে৷ বস্তুখিনি থান্‌-থিত লগোৱা হ’লেই সিহঁতে পদচালনা আৰম্ভ কৰিব৷ কম সময়ৰ ভিতৰতে আমাক লগ ধৰি ল’ব৷ গতিকে চিন্তা কৰাৰ একো আৱশ্যক নাই৷

সেইমতেই পুৱা ৯.০০ বজাত তাম্‌ৰিংফুজৰ পাৰে পাৰে ট্ৰেকিং আৰম্ভ কৰি দিয়া হ’ল৷ আমাৰ ট্ৰেকাৰ ৬জন৷ ৬জনৰ ভিতৰত প্ৰদীপদা আৰু মই নিজৰ ৰাক্‌চেক্‌ নিজেই পিঠিত লৈছোঁ৷ নহ'লে অকণো মজা নালাগে৷ ৰৌদ্ৰোজ্জ্বল পুৱা৷ সুন্দৰ বতৰ৷ নৈপৰীয়া খলা-বমা, শিলগুটি দিয়া পথ৷ দূৰত সুনীল আকাশৰ বুকুত ডাৱৰবোৰৰ সৈতে জিলিকি আছে জোঙা জোঙা পৰ্বতৰ শিখৰবোৰ৷ বাওঁহাতে সশব্দে বৈ থকা পাহাৰীয়া নৈখন, সোঁহাতে এঢলীয়া পাহাৰ৷ তাৰ মাজেদিয়েই আগ বাঢ়ি গৈছে দলটো৷ সৰ্বপ্ৰথমে পকী দলং এখন পালোঁ৷ নৈখন পাৰ হৈয়ে পুৰণি পৰম্পৰাগত ঘৰ এটা৷ পকী নলা এটাও পাৰ হ’লোঁ৷ তাৰ পাছত একেবাৰে থিয় পাহাৰ৷ গেবুৱে নামনিৰ পৰা আঙুলিয়াই দেখুওৱা পাইপডালৰ কাষে কাষে এঢলীয়াৰে বগাই আমি ওপৰলৈ উঠিব ধৰিলোঁ৷ ক’লা বৰণৰ মেঠোন কেইটামান ওচৰতে চৰি আছে৷ সাৱধানে খোজ দিছোঁ৷ কিছু সময় কষ্ট কৰাৰ পাছত শীৰ্ষ পালোঁ৷ ঘন হৈ পৰা উশাহবোৰ স্বাভাৱিক কৰি ল'ব লাগিল৷ গেবুৰ আগতীয়া নিৰ্দেশ অনুসৰি আটায়ে ৰৈ গ'লোঁ৷ তললৈ চাই দেখিলোঁ, সিহঁতে আৰম্ভ কৰাই নাই!

গৌতম বুদ্ধই কৈছিল… ‘নিজকে জানিবলৈ শাস্ত্ৰ বা বিজ্ঞানৰ সহায় লোৱাতকৈ শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ সহায় লোৱাটো বহু প্ৰয়োজন। শাস্ত্ৰ আৰু বিজ্ঞান বহু দূৰ, কিন্তু শ্বাস-প্ৰশ্বাস অতি নিকট।’ ফোঁপনি আঁতৰাবলৈ আটায়ে জিৰণি ল’লোঁ৷ অপেক্ষা কৰিলোঁ প’ৰ্টাৰকেইজন আহি পোৱালৈ৷

অনুসন্ধিৎসু মনৰ লোকক এনেকুৱা পৰ্বতাৰোহণ, ট্ৰেকিং-কেম্পিং আদিয়ে সদায়েই আকৰ্ষণ কৰে৷ তাৰ বাবে প্ৰয়োজন সাহস, শাৰীৰিক সক্ষমতা আৰু দক্ষতাৰ৷ অন্যথা ক’ব পাৰি, পৰ্বতৰ চূড়াত উঠাটো সৰু ল’ৰাৰ খেল মুঠেই নহয়৷ সি লাগিলে এভাৰেষ্টেই হওক কিম্বা আমি উঠি থকা মেন্‌-চু-খাৰ এই শীৰ্ষবিন্দুৱেই নহওক কিয়৷ এনেকুৱা কাৰ্যৰ সময়ত গৌতম বুদ্ধই ক’বৰ দৰে নিজকে ভালকৈ জনা যায়, শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ জৰিয়তে৷