৬.৭ উৎসৱথলীত ৰৈ

তোৰণত লগোৱা ফ্লেক্সত মিছিমি কাপোৰৰ চানেকি ৷ জকমকাই আছে একেবাৰে ৷ গে’টখনৰ ভিতৰফালে লিখিছে CHIPRE-NABA, অৰ্থাৎ ধন্যবাদ ৷ কাষতে পোৱা গছ এজোপাই মোৰ দৃষ্টি হৰণ কৰি নিলে ৷ সেউজীয়া পাতবোৰৰ মাজে মাজে উজলি থকা সুগোল হালধীয়াই পৰিৱেশটোলৈ অনন্য বিশিষ্টতা এটা অনাৰ লগতে বিৰাট ভাললগা কৰি তুলিছে ৷ চিন্তা কৰিলোঁ, সুমথিৰা নে মিছিমি টেঙা সেয়া ? মিছিমি টেঙা অৱশ্যে ৰবাৰ টেঙাতকৈ সৰু, মৌচম্বীৰ দৰেহে ৷ সুমথিৰাই হ’ব লাগিব ৷ লেহেম গতিৰে, কথা পাতি পাতি খেলপথাৰখনৰ ভিতৰত উৎসৱথলীত থিয় দিলোঁহি দুয়ো ৷

মানুহ কিছুমানে ইফালে-সিফালে পিয়াপি দি ফুৰিছে ৷ মধ্যৰাতিৰ বৰষুণজাকেহে ফিল্ডখনৰ অৱস্থাটো তেনেই শোচনীয় কৰি পেলালে ৷ দেখি শোক লাগিল মোৰ ৷ খঙো উঠি গ’ল বৰুণ দেৱতাৰ ওপৰত ৷ শুকান হৈ থকাহ’লে কিমানযে মজা লাগিলহেঁতেন ! সি যি কি নহওক, এনে অৱস্থাতো ৰাইজ ৰৈ থকা নাই ৷ আহি আছে ৷ সমৱেত হৈছে ৷ কাৰণ এয়াযে ৰে’হ ৷

ৰে’হ বা ৰে' হৈছে ইদু মিছিমি জনগোষ্ঠীটোৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বাৰ্ষিক উৎসৱ ৷ বৰ্তমান প্ৰতি বছৰৰ ১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ৩ ফেব্ৰুৱাৰীলৈ তিনিদিনীয়াকৈ সমূহীয়াভাৱে উদ্‌যাপন কৰা হয় ৷ সমগ্ৰ ইদু সমাজে পৰিয়াল-পৰিজন আৰু শস্যৰ মংগল কামনাৰ্থে পালন কৰা এই উৎসৱ পৰম্পৰাগত বিধি-বিধান, লোক-গীত, নৃত্য, খাদ্য ইত্যাদিৰ সমাহাৰ ৷

ইদুসকলে বিশ্বাস কৰি আহিছে যে তেওঁলোক সৰগীয় মাতৃ নানয়ি ইনয়িটায়াৰ সন্তান ৷ ৰে’হ ভালদৰে উদ্‌যাপন নকৰিলে, চিৰাচৰিত ৰীতি-নীতিসমূহ নামানিলে, আই-মাতৃৰ আশীৰ্বাদ লাভ নকৰে ৷ সামাজিক ভাবনা সুদৃঢ় নহয় ৷ ভাই-ভাই বন্ধন জীয়াই নাথাকে ৷ সেয়েহে অতি গুৰুত্বসহকাৰে লোৱা হয় ৷

সৰ্বোচ্চ দেৱতা ইনয়িটায়াৰ নামত ম’হ-মেঠোন, গাহৰি-কুকুৰা বলিৰে ৰে’হ পালন কৰা হয় ৷ সম্বন্ধীয় লোকক নগদ ধন, জন্তু আদি উপহাৰ দিয়া হয় ৷ ভবা হয় যে এইবোৰৰ মাধ্যমেৰে সমাজৰ বান্ধোনবোৰ সন্মানিত তথা শক্তিশালী অৱস্থাত ৰয় ৷ ৰং-ৰহইচ, নাচ-বাগ আৰু থলুৱা পানীয় পৰিৱেশন ৰে’হৰ অংশবিশেষ ৷ মাহদিয়েক আগৰে পৰাই যা-যোগাৰত মনোনিৱেশ কৰে ৷ উৎসৱত ভাগ ল’বলৈ সকলোকে উৎসাহ যোগোৱা হয় ৷ বাহিৰা লোক আৰু দৰ্শনাৰ্থীকো খুব আদৰ-সাদৰ কৰা হয় ৷

পৰিয়ালকেন্দ্ৰিক ধাৰণাত জীৱন কালত এবাৰ হ'লেও ৰে'হ পতাটো একোজন ইদু লোকৰ সপোন ৷ ইয়াৰ সফলতাৰ বাবে সূক্ষ্ম পৰিকল্পনাৰে প্ৰস্তুতি আৰু বিশেষ সাংগঠনিক দক্ষতাৰ প্ৰয়োজন ৷ ইদু সমাজত ব্যক্তিগতভাৱে প্ৰচলিত ৰে’হ উৎসৱটো দৰাচলতে ৫ দিনীয়া ৷ স্বামী-স্ত্ৰী উভয়ে ইয়াৰ আয়োজক ৷ প্ৰথম দিনটোক কোৱা হয় Andropu ৷ এইদিনা ইগু অৰ্থাৎ পুৰোহিতৰ আগমন হয় ৷ উৎসৱৰ দিনকেইটা যাতে সুকলমে পাৰ হয় তাৰ বাবে আৰম্ভণিতেই 'মেয়ি-এজিও' প্ৰাৰ্থনা কৰে ৷ অভ্যাগতসকলো আহি পায় ৷ খোৱা-বোৱা চলে ৷ মেঠোনবোৰ ধৰি অনা হয় আৰু ঘৰৰ কাষত বন্ধা হয় ৷

মেঠোন অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ৰাজ্যিক প্ৰাণী ৷ বিভিন্ন উপলক্ষ্য আৰু দৰকাৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয় মেঠোনৰ ছবি আৰু আকৃতি-প্ৰতিকৃতি ৷ ফেষ্টিভেল গ্ৰাউণ্ডলৈ সোমাওঁতেই পোৱা তোৰণখনৰ ওপৰতো তাৰে প্ৰতিফলন দেখা পাই আহিছোঁ ৷ অৰুণাচলীৰ মানত মেঠোন বৰ পৱিত্ৰ আৰু সন্মানীয় জীৱ ৷ সাহস আৰু শক্তিৰ প্ৰতীকৰূপেও জ্ঞান কৰা হয় ৷ কিন্তু গাহৰি, কুকুৰা বা কুকুৰৰ দৰে তাক ঘৰচীয়া কৰা নহয় ৷ ই অৰ্ধ-ঘৰচীয়া প্ৰাণী ৷ আনিনিলৈ আহোঁতে ৰাস্তাত মেঠোন গে’ট পাই আহিছোঁ ৷ সেইবোৰে মেঠোনৰ বিচৰণ অঞ্চল একোটাক চিহ্নিত কৰে ৷ মেঠোনবোৰক গোহালিত নাৰাখি জংঘলতে মুকলিভাৱে এৰি ৰখা হয় ৷ পূজাৰ সময়ত বলি দিবলৈ প্ৰয়োজন হ’লে হাবিৰ পৰা ধৰি আনেগৈ ৷ মেঠোন, গাহৰি, কুকুৰা আৰু কুকুৰৰ ভিতৰত মেঠোনকেই বলিৰ বাবে প্ৰশস্ত বুলি তেওঁলোকে গণ্য কৰে ৷ ইয়াৰ অন্তৰালত উৰ্বৰা বিশ্বাস কিছুমানো নথকা নহয় ৷

মেঠোন বা মিঠুনৰ উৎপত্তি বা সৃষ্টি সম্পৰ্কে অৰুণাচলী জন-সমাজত পৰম্পৰাগত গীত কিছুমান অতীজৰে পৰা চলি আহিছে ৷ পঢ়িবলৈ পোৱামতে, আদি জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলৰ মাজত এই সম্বন্ধে প্ৰচলিত জনবিশ্বাস অনুযায়ী, দাদি-ছোমিয়ে মানৱ সমাজক উপকাৰী জন্তু দান দিছিল ৷ তাৰ ভিতৰত মেঠোনো এটা ৷ এটা গীতৰ ভাবাৰ্থ অনুযায়ী দাবিৰ পুত্ৰ আৰু পেডঙৰ নাতিয়ে পোনপ্ৰথমে এটা উঁইৰ সৃষ্টি কৰে ৷ উঁইটোৱে বগাবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ পাছত লিমিৰ গাৰ পৰা চকু এটা উলিয়াই আনিলে আৰু তাক লৈ য়াংমো (বিশ্বকৰ্মা?)ৰ ঘৰ পালেগৈ ৷ এই চকুটোৰ পৰা এজোপা গছ হ'ল ৷ গছজোপাৰ বহল পাতবোৰ দেখিবলৈ মেঠোনৰ চকুৰ দৰে ৷ চকুযোৰ পানীত ডুবুৱাই য়াংমোৰ ঘৰৰ কলহত ভৰাই থোৱা হ'ল ৷ কালক্রমত চকুযোৰ পানীৰ দৰে পৰিষ্কাৰ হৈ পৰিল ৷ ইফালে লিমিৰ ভৰিৰ পৰা ডুগ্‌লা বুলি আন এজোপা গছ গজিল ৷ য়াংমোই গছজোপা লগোৱাত লগে লগে ভৰিবোৰ হ'ল ৷ বেঁকা আৰু ফেৰেঙণি মেলা ডালবোৰৰ পৰা হ'ল মেঠোনৰ খুৰা ৷ পসু বুলি এজোপা গছ লগোৱাত চোকা জিভা এখন ওলাল ৷ কামগাং গছৰ পৰা নেজ আৰু তাকত গছৰ পৰা শিং হ'লগৈ ৷ য়াংমোৱে মৌবাহ এটা আনি গাত লগালত সি কুঁজ হৈ পৰিল ৷ এইদৰে এটা নতুন জন্তুৰ সৃষ্টি হ'ল ৷ ৰপুম আৰু পূবই তাৰ নাম ৰাখিলে 'এসো' অৰ্থাৎ মিঠুন বা মেঠোন ৷ মেঠোনবোৰৰ দেৱতাৰ নাম 'এসো আগম' ৷

         

প্ৰথমতে দেৱতাই মানুহ এঘৰৰ জখলাৰ গুৰিতে একোটাকৈ মেঠোন আৰু গাহৰি বান্ধি থৈ গ'লহি ৷ ঘৰচীয়া কুকুৰটোৱে জন্তুটো দেখা পাই ভুকিবলৈ লাগিল ৷ মেঠোন আৰু গাহৰি দুইটাই ভয় খাই পলাই গ'ল ৷ পুনৰ দেৱতাক প্ৰাৰ্থনা কৰিলত জন্তু দুটা চৰ্ত সাপেক্ষে ঘূৰাই দিলে ৷ সেই চৰ্ত অনুসৰি মেঠোন বধ কৰোঁতে তাক ভয় খুৱাব নোৱাৰে ৷ উশাহ নিৰোধ কৰি মেঠোন বধ কৰা হয় ৷ সেই প্ৰথাটো তিব্বতৰ আমডোপাসকলৰ পৰা আহিছে বুলি অনুমান কৰা হয় ৷ মেঠোনৰ বংশ বৃদ্ধি আৰু উন্নতি কামনা কৰা উৎসৱো অৰুণাচলী মানুহৰ মাজত আছে ৷ সাৰুৱাকৰণ উৎসৱত মেঠোনৰ ৰক্তৰে বসুমতীক সগৰ্ভা কৰা হয় ৷ মেঠোনৰ চুলিও হেনো মংগল-বিধায়ক ৷ গৱেষক-পণ্ডিত-বিশ্লেষকৰ মতে বলি-বিধান, তেজ-মাংস বাদ দিলে অসমীয়া জন-জীৱনৰ গৰু বিহুৰ ভাবটোৰ সৈতে এক ধৰণৰ যেন সামঞ্জস্য আছে ! ধ্যান-ধাৰণাৰ এনেকুৱা সৰু-সুৰা মিলবিলাক মন কৰিবলগীয়া ৷ এইবোৰে মানুহৰ মাজত মিলা-প্ৰীতি আৰু সদ্ভাৱ বৃদ্ধিত অনুঘটকৰ দৰে যুগে যুগে কাম কৰি আহিছে ৷ আনহাতে, মেঠোন উপহাৰ দিয়া বা উছৰ্গা কৰা পৰম্পৰা মিছিমি কিম্বা অৰুণাচলীয়েই নহয়, নগাসকলৰ মাজতো প্ৰচলিত আছে ৷ ৰে’হ উৎসৱৰ প্ৰথম দিনটোৰ এটা প্ৰধান কাম হৈছে মেঠোন ধৰি অনা ৷ নিশালৈ নায়া নৃত্য কৰা হয় ৷

দ্বিতীয় দিনটোক Eyanli বা Sha-ce macini বোলা হয় ৷ এইটো হৈছে উছৰ্গাৰ দিন ৷ ইগুৱে পৱিত্ৰ কৰি দিয়া মেঠোন, ম’হ আদি পুৱাতে উছৰ্গা কৰা হয় ৷ ভাত, মাংস আৰু চাউলৰ পৰা তৈয়াৰী লাওপানী ‘য়ু’ৰে জ্ঞাতি-কুটুম, আলহী-অতিথিক আপ্যায়ন কৰোৱা হয় ৷ উপহাৰ বিনিময়ো হয় ৷ পত্নী আৰু মাকৰ সম্পৰ্কীয়লৈ ধন আৰু মোমাই, শালপতি, শহুৰলৈ জীৱন্ত গাহৰি অৰ্পণ কৰে ৷ ইগুকো গাহৰি প্ৰদান কৰা হয় ৷ 

তৃতীয় দিনটোক Iyinli বোলে ৷ এইটো হৈছে গাহৰি উছৰ্গা কৰাৰ দিন ৷ সন্মানৰ চিনস্বৰূপে গৃহস্থৰ ভাগিনিয়েকহঁতে গাহৰিৰ মূৰবিলাক গ্ৰহণ কৰে ৷ সম্বন্ধীয় মহিলা আৰু দাতাসকললৈ শুকান মাছ আৰু বনৰীয়া নিগনি আগ বঢ়োৱা হয় ৷ সমূহীয়া ভোজৰ আয়োজন চলে ৷ সকলোৱে মিলি-জুলি ৰং-ৰহইচ কৰে ৷ উৎসৱত উপস্থিত থাকিব নোৱাৰা সকললৈ খাদ্যৰ ভাগ পঠাই দিয়া হয় ৷

চতুৰ্থ দিনটো Iilirumunyi ৷ এইদিনা দূৰণিবটীয়া আলহীসকলৰ বেছিভাগেই উভতি যায়গৈ ৷ সুস্বাস্থ্য আৰু উন্নতিৰ বাবে দেৱী এপিচ্চাক সন্তুষ্ট কৰিবলৈ সন্ধিয়া দুজন পুৰুষে যোৰ পাতি যৌন ভংগী প্ৰদৰ্শন কৰাৰ লগতে উপস্থিত সকলোৰে মুখত এঙাৰৰ প্ৰলেপ সানে ৷ সুখ-সমৃদ্ধি আৰু সকলোৰে মংগলাৰ্থে এইদিনা ইগুৱে ৰীতি-নীতি কিছুমান কৰে ৷ মাটিত পেলাই লোৱা গাহৰিৰ কাণত য়ু ঢালি পৰ্যবেক্ষণ কৰা হয় ৷ গাহৰিটো যদি অস্থিৰ হৈ নপৰে তেন্তে অমংগল, শস্য বেয়া আৰু মহামাৰী হ’ব বুলি ভাবে ৷

পঞ্চম অৰ্থাৎ সামৰণিৰ দিনটোক কয় Awruhaa বা Etonu-ce ৷ এইদিনা ইগুৱে পুৱাতে প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰে ৷ কৃষিৰ সমৃদ্ধি কামনাৰে দেৱী এপিচ্চালৈ কুকুৰা উছৰ্গা কৰা হয় ৷ য়ু যোগাৰ কৰাৰ লগতে বাচি থকা খাদ্য-সামগ্ৰীসমূহেৰে সমভিব্যাহাৰে ভোজ-ভাত খোৱা হয় আৰু আনলৈকো দি পঠোৱা হয় ৷ উৎসৰ্গিত জন্তুৰ তেজৰ দাগ লগা গুটি কিছুমান এইটো দিনতে কৃষি-ক্ষেত্ৰত সিঁচা হয় ৷ কাটি পেলোৱা গছৰ ৰৈ যোৱা মুঢ়া বা টুকুৰাবোৰত গৃহ-দেৱতাৰ সন্তুষ্টিৰ অৰ্থে য়ু ঢলা হয় ৷

ৰে'হৰ সমাপ্তিত আয়োজক গৃহস্থ অৰ্থাৎ পতি-পত্নীয়ে ১০ দিনৰ নিষেধাজ্ঞা পালন কৰে ৷ ব্যক্তিগত উদ্যোগত পতা ৰে’হ অতি খৰচী ৷ সপোন পূৰণ কৰাৰ বিপৰীতে সৰ্বস্বান্ত হ’বলগীয়া হোৱাৰো নজিৰ নথকা নহয় ৷ সেয়েহে অৰ্থনৈতিক দিশটো চালি-জাৰি চাই তেনেকুৱা আয়োজনৰ পৰিৱৰ্তে তিনিদিনলৈ সংকুচিত কাৰ্যসূচীৰে ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ ১, ২ আৰু ৩ তাৰিখে সামূহিকভাৱে অনুষ্ঠিত কৰি নিয়মসমূহ পালন কৰি অহা হৈছে ৷ আনিনিত কেন্দ্ৰীয় ৰে'হ উৎসৱ উদ্‌যাপন সমিতিয়ে আয়োজন কৰা ৰে’হ উৎসৱটো তিনিদিনীয়া ৷ আজি প্ৰথম দিন ৷ অলপ পাছতে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ মাননীয় মুখ্য মন্ত্ৰী পাবহি ৷ আৰু আহিব কোনোবা কোনোবা অতিথি ৷ বচ্চনৰ মাকহঁতে নৃত্য-গীতেৰে আদৰিব ৷ উৎসৱৰ পতাকা উত্তোলনেৰে আনুষ্ঠানিকভাৱে শুভ-উদ্বোধন কৰিব ৷ মিটিং হ'ব ৷ ফাংচন হ'ব ৷ মানুহবোৰ উৎকণ্ঠিত হৈ আছে ৷ ব্যস্ততাৰে লাগি আছে বিভিন্ন কামত ৷ কিছুৱে জুম বান্ধি কথা পাতি আছে ৷

ইদু মিছিমিসকলৰ পৌৰাণিক কাহিনী অনুসৰি ৰে’হ উৎসৱ সৰ্বপ্ৰথম অনুষ্ঠিত কৰিছিল এপিজু মিংগি নামৰ বন্দী এজনে ৷ পুৰণি দিনৰে পৰা ব্যক্তিগতভাৱে কৰি অহা হৈছিল যদিও আজি ই সামূহিক উৎসৱ ৷ ইদুসকলে একেলগ হৈ বাৰ্ষিক উদ্‌যাপন হিচাপে সৰ্বপ্ৰথম আৰম্ভ হৈছিল ১৯৬৮ চনত ৷ গুৰি ধৰিছিল কিম্বদন্তী সমাজ সংস্কাৰক নাবা ইটা পুলুৱে ৷ ভালেমান নীতি-নিয়ম আৰু উছৰ্গাৰ মাজেৰে ব্যক্তিগত পৰ্যায়ত পালন কৰি অহা ৰে’হৰ উদ্দেশ্য আছিল পৰিয়ালৰ মংগল আৰু সমৃদ্ধি কামনা ৷ পৰিয়ালৰ অঙহী-বঙহীসকল একত্ৰিত হৈছিল ৷ সামূহিকভাৱে পালন কৰাৰ লগে লগে উৎসৱটিয়ে সমগ্ৰ ইদু মিছিমি সমাজৰ একতা, ঐক্য আৰু ভ্ৰাতৃত্ববোধক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ ল’লে ৷ ইয়াৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত ইদুসকলৰ ডেকা-বুঢ়া সকলোটি সমৱেত হয়হি ৰে’হথলীত ৷

আনিনিৰ ৰে'হথলীত পদাৰ্পণ কৰাৰ পাছত মুখৰ আগত দেখা পাইছোঁ এটা চাংঘৰ ৷ কাষতে এটা বৃহৎ পেণ্ডেল ৷ চাঙত উঠি কেইজনমানে পতাকা সাজু কৰাত ধৰিছে ৷ মূৰত বেতৰ টুপী আৰু গাত পৰম্পৰাগত সাজ পৰিধান কৰি থলুৱা বাদ্য বজাই 'মেয়ি-বু' আমন্ত্ৰণী গীত গাই আছে কেইজনমান ইগু অৰ্থাৎ পুৰোহিতে ৷ চিনাত অকণো অসুবিধা নহ’ল যে নিৰ্মাণৰত অৱস্থাত এই ঘৰটোকে ২৮ আৰু ২৯ জানুৱাৰীত দুদিনে ফে’চবুকত আপল’ড কৰিছিল চ’ক’ তায়ুৱে ৷ এতিয়া সম্পূৰ্ণ ৷ এইটো ইদু মিছিমিৰ পৰম্পৰাগত চাংঘৰ, যি ধৰণৰ গৃহত থকাৰ খুব হেঁপাহ আছিল ৷ আনিনি পালোঁহি, ঘৰটোও দেখা পালোঁ যদিও এতিয়াই নুঠোঁগৈ ৷ ছেগ বুজি পাছত সোমাই তন্নতন্নকৈ চাব লাগিব ৷ সদ্যহতে উত্তেজনাটো দমাই ৰাখিছোঁ ৷

সেই দিশলৈ খোজ আগুৱাই থাকোঁতে একেবাৰে বাঁওকাষে গছৰ ডাল পুতি সজা কেইটামান বিশেষ সাজোন দেখা পালোঁ ৷ প্ৰথমটোৰ নাম ইলিমুক’ ৷ অৰ্থাৎ, গাহৰি উচৰ্গা কৰা বেদী ৷ তাৰ পাছৰটো শ্বা খুন্দু ৷ ইদুসকলে মেঠোনক শ্বা বুলি কয় ৷ শ্বা খুন্দুত বান্ধি লৈ মেঠোন বলি দিয়া হয় ৷ এয়া এক ভয়ংকৰ থলী ৷ অমংগলীয়া বুলিও জ্ঞান কৰা হয় ৷ অলপধতুৱা মানুহ আৰু ঋতুমতী তিৰোতাৰ এই বলিশাললৈ অহাত বাধা আছে ৷ অন্যথা উছৰ্গাকাৰীলৈ দুৰ্ভাগ্য কঢ়িয়ায় বুলি ভবা হয় ৷ ইয়াৰ পাছৰটো আকা, মানে ভঁৰালঘৰ ৷ বাঁহেৰে নিৰ্মিত এইটো এটা পৰম্পৰাগত চাংঘৰ য’ত হাৱে কু (চাউল), ইকে (বজৰা), এমব (গোমধান), য়ামবা (কণীধান), প্ৰা আ (বনৰীয়া চৰাই) আৰু এছা (বনৰীয়া নিগনি)ৰ শুকান মাংস, মাছ, পাচলি ইত্যাদি খাদ্য-সম্ভাৰ জমা কৰি ৰখা হয় ৷

এতিয়া সময় পুৱা ৯.৩০ ৷ সেমেকা আৰু ঠাইবিশেষে বোকাময় প্ৰাংগণটোৰ সোঁফালে বেৰি ৰখা এলেকা এটাত প্ৰদৰ্শনীথলী আৰু খাদ্যৰ বিপণি ৷ সেইবোৰৰ ওপৰেদি দূৰৈত বৃক্ষহীন পৰ্বতৰ বক্ষত বগাকৈ জিলিকি আছে ANINI বৰ্ণকেইটা ৷ কেতিয়া, কোনেনো এনেকৈ খোদাই কৰি গ'ল নাজানো ৷ বহু আগৰে পৰাই আছে হেনো ৷ আকাশমাৰ্গৰ পৰাও পঢ়িব পৰা যাব, চিনাত সুবিধা হ'ব যে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ আনিনি এইডোখৰেই ৷ ইংৰাজী চলচ্চিত্ৰত পাহাৰত উজলি থকা HOLLYWOOD, থাইলেণ্ডৰ পাট্টায়াত স্পীড ব'টৰ পৰাই দূৰত পাহাৰৰ সেউজীয়া আৱেষ্টনীত দেখা পোৱা PATTAYA city, নাগালেণ্ডৰ হৰ্নবিল ফেষ্টিভেলথলী কিছামাৰ থিয় গৰাৰ ওপৰত সজাই ৰখা NAGA HERITAGE VILLAGE, মেন-চু-খাৰ টকলা পাহাৰত লেখা MENCHUKHA ইত্যাদি জীৱনকালত চাবলৈ পোৱা শব্দৰ প্ৰদৰ্শনীবোৰে চাঁত চাঁতকৈ ইটোৰ পাছত সিটোকৈ মনৰ পৰ্দাত ভুমুকিয়ালেহি ৷ ‘তাত গছ-গছনি নাই কিয় ?’ ‘আমাৰ জ্ঞান হ'বৰ পৰাই দেখা নাই’ বুলি ক’লে লগত থকাজনে ৷ সেইডোখৰলৈ কিবাকৈ উঠি যাব পৰা হ’লে ! ভাবি থাকিলোঁ মনে মনে ৷ (ক্ৰমশঃ)