১.১১ ৰেংমা গাঁৱত সান্ধ্য-ভ্ৰমণ

৬ বাজি পাৰ হ’ল ৷ খেনাৰিক এতিয়া ক্ৰমাৎ অন্ধকাৰে গ্ৰাস কৰি আনিছে ৷ নিৰিবিলি সন্ধিয়াটোত আমি খেংগাৰ লগত ওলাইছোঁ গাঁও ফুৰিবলৈ ৷ এনেকৈ ওলাই যোৱাৰ অন্তৰালত দ্বিতীয় উদ্দেশ্য এটাও নথকা নহয় ৷ আচলতে সেইটোহে মূল কথা ৷ বেত কঢ়িওৱা গাড়ীকেইখন লাষ্ট ট্ৰিপটো লৈ জংঘলৰ পৰা আহি পাবৰ হৈছে ৷ ড্ৰাইভাৰক খেংগাই এতিয়াই কৈ ৰাখিব যে কাইলৈ আমিও যাম সিহঁতৰ লগতে ৷ নহ'লে অন্য কোনো বিকল্প নাই ৷

মুকলি আকাশৰ তললৈ ওলায়েই মন কৰিলোঁ, পাহাৰীয়া শীতলতাই চৌদিশ আৱৰি পেলাইছে ৷ অতিশয় শান্ত-সমাহিত খেনাৰিৰ সন্ধিয়াৰ পৰিৱেশ ৷ খেংগাৰ বাৰীৰ সীমাৰ কাষে কাষেই কেঁচা ৰাস্তাটো তললৈ গৈছে, যিফালে আমি যাব লাগিব ৷ মানুহ-দুনুহ এটাও নাই ৷ তিনিওৰে হাতত নিজা নিজা টৰ্চ লাইট ৷ তাৰে পোহৰ পেলাই আমি যেন তিনিটা জোনাকী পৰুৱাহে ! এঢলীয়াৰে নামি থাকি নলা এটা আৱিষ্কাৰ কৰিলোঁ ৷ খল্‌ খল্‌কৈ পানী বৈ আছে ৷ লক্ষ্য নাতিদূৰৰ খেনাৰিখন ৷ পাহাৰৰ পৰা নামি অহা এইফালৰ নলা-নৰ্দমা, জান-জুৰি, জলস্ৰোত মাত্ৰেই লক্ষ্য সেই একেটাই ৷ খেনাৰি-দৈগ্ৰোং-ধনশিৰি হৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰত মহামিলন ঘটি অন্তিমত বংগোপসাগৰ ৷

নলাৰ পানী বৈ যোৱা কালভাৰ্টটোৰ কাষতে দীঘলীয়াকৈ দুটা ঘৰ ৷ দুয়ো ঘৰৰ সোঁমাজতে চাইনব’ৰ্ড এখনো আছে ৷ তালৈকে পোনাই টৰ্চ মাৰি দিয়াত নীলাত বগা আখৰখিনি উজলি উঠিল ৷ Khanari L. P. School, Estd. 1948, Cluster – Bepari, Education Block – Nilip, Dist. – Karbi Anglong, School Code – 0604201 ৷ উত্তেজনা এটাই তৎমুহূৰ্ততে দেহে-মনে ক্ৰিয়া কৰিব ধৰিলে ৷

দেশে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ সমসাময়িকভাৱে, জিলা গঠনৰো পূৰ্বে প্ৰতিষ্ঠা লভা স্কুল এইখনেই তাৰ মানে ৷ সিবছৰ জংফালৈ যাত্ৰা কৰি থাকোঁতে বগামাটি পাওঁতে ভ্ৰমণ-সংগী সঞ্জুৱে এইফালে অৰ্থাৎ বাঁওহাতে ফাটি যোৱা ৰাস্তাটোলৈ আঙুলিয়াই কোৱা মনত আছে যে আগলৈ, খেনাৰিত আওপুৰণি এল. পি. স্কুল এখন আছে ৷ এইবাৰ দেখাৰ সৌভাগ্য হ’ল ৷ প্ৰথমেই পোৱা পুৰণা ঘৰটো উঁৱলি গৈছে ৷ কাষতে পাছত সজা আৰ.চি.চি. গৃহ ৷ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী ১২-১৩জনমান, শিক্ষক এজন বুলি শুনিলোঁ ৷ মানে একক শিক্ষাগুৰুযুক্ত বিদ্যালয় ৷ চৰকাৰী নিযুক্তিপ্ৰাপ্ত শিক্ষকজনে ভাৰাতীয়া শিক্ষয়িত্ৰী এগৰাকীৰে কাম চলাই আহিছে বুলিও কাণত পৰিল ৷ শিক্ষানুষ্ঠান বুলিবলৈ খেনাৰিত এই একেখনেই ৷ অধিক পঢ়া-শুনা কৰিবৰ হ’লে বাহিৰলৈ নগৈ উপায় নাই ৷ চাবলৈ গ'লে এইবোৰ একো-একোটা ডাঙৰ সমস্যা ৷ নিজে আহি দেখিলেহে হৃদয়ংগম কৰিব পাৰি ৷ দুখ লাগে মানুহবোৰলৈ ৷

সন্মুখৰ মুক্তাংগনত ভলীবল খেলা হয় ৷ খুঁটাহালৰ মাজত নে’ট এখন ওলমি থকা দেখি বুজাত অসুবিধা নহ’ল ৷ ফিল্ডখনৰ সিটো মূৰে থকা মানুহঘৰৰ চৌহদৰ ভিতৰতে শিলনিজানৰ পৰা খেনাৰিলৈ চলাচল কৰা, আমাক কঢ়িয়াই অনা ট্ৰেকাৰখনৰ আস্থান, ট্ৰেকাৰ ষ্টেণ্ড ৷ কাইলৈ পুৱা ৬ বজাত তাৰ পৰাই ৰাওনা হ’ব শিলনিজান অভিমুখে ৷ দেওবাৰে নচলে ৷ কালি যাবলগীয়া জনৈক যাত্ৰীয়ে কিবা বস্তু কঢ়িয়াইছে ৷ চিট এতিয়াই দখল কৰি ৰাখিব লাগিব ৷ এনেকৈ লৈ নথ’লে বা কৈ নাৰাখিলে বহিবলৈতো নাপায়েই, আনকি যাবলৈও নাপাব পাৰে ৷ তেনেকুৱা হ’লে এদিন ৰৈ দিব লাগিব আৰু পৰৱৰ্তী দিনত চিট কনফাৰ্ম কৰি যাব লাগিব ৷ এয়া যেন খেনাৰিৰ বৈশিষ্ট্য আৰু বিচিত্ৰতা !

পৰিৱহণ-ব্যৱস্থাটোৰ বিষয়ে জানি অবাক হ'লোঁ ৷ ছেমুৱেলে কিয় মোক শিলনিজানত চিট এৰি নানামিবলৈ দঢ়াই দঢ়াই কৈছিল, কথাটো পুনৰ মনলৈ উভতি আহিল ৷ একে সময়তে মনত পৰিল জীৱনৰ আন এক স্মৰণীয়, বিচিত্ৰ অভিজ্ঞতা ৷ ১৯৯৯ চনত লভা সেই মধুৰতাকণৰ ভাগ খেংগা আৰু গগৈ ছাৰক লগে লগে দিবৰ বাবে উচ্‌পিচনি এটাও হৃদয়খনত আপোনা-আপুনি চঞ্চল হৈ উঠিল !

হামৰেনৰ এটা বিয়লি ৷ নতুন বজাৰৰ ফালে ফুৰিবলৈ ওলাই গৈছিলোঁ ৷ দেখা পালোঁ যে মেঘালয় পৰিৱহণ সংস্থাৰ দীঘলীয়া বাছ এখন সৰু চহৰখনৰ মাজ-মজিয়াত থকা অসম ৰাজ্যিক পৰিৱহণ নিগমৰ আস্থানটোত সোমাইছেহি ৷ পাহাৰত ইমান দীঘল যাত্ৰীবাহী বাছ ! স্বাভাৱিকতে মনত মোৰ প্ৰশ্ন উদয় হ’ল ৷ ‘সেইখন ক’ৰ পৰা আহিল ?' লগত থকা ভনী-জোঁৱায়ে উত্তৰ দিলে, ‘জোৱাইৰ পৰা ৷’ পশ্চিম কাৰবি আংলঙৰ সদৰ হামৰেনৰ পৰা মেঘালয়ৰ জোৱাইলৈ দূৰত্ব ৯৬ কিল’মিটাৰ ৷ এই দুই জেগাৰ মাজত বাছ চলে বুলি মোৰ ধাৰণাই নাছিল ৷ তেতিয়াহে প্ৰথমবাৰলৈ গম পাইছোঁ ৷ ‘কোনফালেদি যায় ?’ সুধিলোঁ ৷ ‘খান্দুলি হৈ ৷ পুৱা গৈ এতিয়া ঘূৰি আহিছে ৷’ খান্দুলি শব্দটো শুনাৰ পাছতে যাযাবৰী মনটোৱে লক্‌লকাবলৈ আৰম্ভ কৰিয়ে দিলে ৷ খান্দুলিৰ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ কথা মানুহৰ মুখে মুখে ৷ গতিকে হামৰেনলৈ অহাৰ সুযোগতে চাই থৈ আহিব পাৰি দেখোন ৷ চিন্তাটো এনেকুৱা হৈ পৰিল ৷

ভনীহঁত থকা কোৱাৰ্টাৰলৈ উভতি অহাৰ পাছত ইচ্ছাটোৰ বিষয়ে উলিয়াবলৈহে পালোঁ, অত্যুৎসাহী জোঁৱায়ে ‘হয় নেকি, তেতিয়াহ’লে এতিয়াই যাব লাগিব’ বুলি মোক লগত লৈ ততাতৈয়াকৈ ওলাই আহিল ৷ ক’লৈ যায়, কি কৰে নাজানো ৷ খোজ কাঢ়িয়ে দুয়ো বাছ ষ্টেণ্ড পালোঁহি ৷ প্ৰাতঃকালীন যাত্ৰাৰ উদ্দেশ্যৰে বাছখন যথাস্থানত অৱস্থানৰত ৷ পৰিৱেশ নিমাওমাও ৷

য’ত যি নিয়ম ৷ মেঘালয় চৰকাৰৰ হামৰেন-জোৱাই বাছখনৰ দৰজা খুলি উঠি গ'ল জোঁৱাই ৷ পাছে পাছে কৌতূহলী মই ৷ দুজনীয়া ছিট এটা দাঙি লৈ আহিলোঁ তাত বাহৰ পাতি থকা হাউচিং ব’ৰ্ডৰ কোৱাৰ্টাৰলৈ ৷ মানে আমাৰ চিট ৰিজাৰ্ভড্‌ ! সন্মুখৰ আসনবোৰ ইতিমধ্যে অন্তৰ্ধান হৈ গৈছিলেই ৷ ভাগ্যে পাছ চকাৰ ওপৰৰ চিটটো মিলিল ৷ আৰু অকণমান পলম হোৱা হ’লেই ঠোঁট-মুখ চেলেকি উভতিব লাগিলহেঁতেন ৷ আমি অ’পাৰেচনটো ঠিক শেষ কৰাৰ সময়তে অপৰিচিত জনৈক আগন্তুকো বাছখনত উঠিছিলহি, একেটা উদ্দেশ্যৰে ৷

পাছদিনা ধলপুৱাতে কাষলতিৰ তলত চিটটো লৈ ওলাই দিলোঁ দুয়ো ৷ অলপদূৰ মই লওঁ, অলপদূৰ ভনী-জোঁৱায়ে ৷ মুখমণ্ডলত হাঁহি আৰু আশ্চৰ্যৰ ভাব ৷ বাছ ষ্টেণ্ড পাই দেখোঁ যে বিভিন্ন দিশৰ পৰা যাত্ৰীসকল আহিব ধৰিছে ৷ হাতে হাতে আমাৰ দৰে চিট একোটা ৷ গাড়ীখনত উঠি যথাস্থানত ফ্ৰেমত বহুৱাই দিলোঁ আৰু বহি ল’লোঁ ৷ এতিয়া এই আসন আমাৰ ৷ কাৰো প্ৰতাপ নচলে ৷ অলপ পাছত জয়ন্তীয়া ড্ৰাইভাৰ উঠিল ৷ ইঞ্জিন ষ্টাৰ্ট দিলে ৷ যাত্ৰীয়ে বিয়পাই দিয়া চিগাৰেটৰ ধোঁৱা, তামোল-ধঁপাতৰ গোন্ধৰ সৈতে সহাৱস্থান কৰি গৈ থাকি এসময়ত পালোঁগৈ খান্দুলি ৷ তাৰ পাছত জোৱাই ৷ বিয়লি ঘূৰিও আহিলোঁ একেটা বাটেৰেই, একেখন গাড়ীতে ৷ জীৱনৰ স্মৰণীয় ভ্ৰমণটোৰ কথা কৈ কৈ আটায়ে হাঁহিব ধৰিলোঁ খুবমতে ৷

তেনেকুৱাতে ওপৰৰ পৰা গাড়ী অহাৰ শব্দ শুনা গ’ল ৷ কেঁকুৰি ঘূৰি দিয়াৰ লগে লগে পোহৰো দেখা পালোঁ ৷ বেতৰ গধুৰ বোজা লৈ নামি আহিছে মহীন্দ্ৰ বলেৰ’ পিক্-আপ্‌ এখন ৷ এটা হে’ডলাইট নাই ৷ এটাৰেই আহিছে ৷ খেংগাক দেখি ড্ৰাইভাৰজনে ব্ৰে’ক মাৰিলে ৷ ‘ৰেংমাদা, ক’ত যায়’ বুলি চিঞৰ এটাও মাৰিলে ৷ খেংগাই ছিগনেল দিবলগীয়া নহ’লেই ৷ ডেকা চালকজনৰ লগত পুৱা আমাৰ যোৱাৰ বিষয়ে অন্তৰংগভাৱে আলোচনা চলিল ৷ ৰাতিপুৱা ফাৰ্ষ্ট ট্ৰিপ অনাৰ পাছত ঘূৰি যাওঁতে যাব পাৰিম বুলি ক'লে ৷ সুধিলোঁ, ‘ৰাস্তাটো কেনেকুৱা ?’ ‘বঢ়িয়া ৷ গ’লে নিজেই গম পাব নহয় কাইলৈ ৷’ হাঁহি মাৰি তেওঁ খেংগাৰফালে চালে ৷

অলপ পাছতে একে জাতৰ গাড়ী আৰু দুখন আহি ওলাল ৷ একেই ৰূপ ৷ ফুল ল’ড ৷ উচ্চগ্ৰামত গান বজাই আহিছে ৷ দুখ-ভাগৰ, ভয়-ভীত নাই ৷ তিনিখন বাহন, তিনিজন সাহসী চালক ৷ সকলোৱেই খেংগাৰ চিনাকি ৷ চালক আৰু খেংগাৰ কথাবোৰ শুনি থাকি গগৈ ছাৰে মোৰ ফালে চাইছে, মই তেওঁৰ ফালে ৷ বন্দবস্ত সুকলমে হৈ যোৱাত সুখী সুখী লাগিল দুয়োৰে ৷

হালি-জালি কেৰেক্‌-মেৰেক্‌কৈ পিক্‌-আপ্‌কেইখন নিজবাটে অগ্ৰসৰ হ’ল ৷ ঘেঁ ঘেঁ কৰি গৰাটো উঠিছেগৈ ৷ অথনি আমি আহোঁতে খেনাৰি সোমাওঁতেই দেখি অহা, দ’ম লাগি থকা বেতবোৰৰ কাষতে আনল’ড কৰা হ’ব ৷ তাৰ পাছত এই একেটা পথেৰেই ওভতনি, ৰেংমা হিল্‌ছৰ দুৰ্গম অভ্যন্তৰলৈ ৷ ৰাতিটো অৰণ্যত থকা কেম্পত, বনৰীয়া জন্তু-জানোৱাৰৰ মাজত ৷ বেত বোজাই কৰি পুৱাতে প্ৰথম ট্ৰিপ লৈ আহিব ৷ আমাৰ অপৰিচিত এচাম লোকৰ এয়াই জীৱন পৰিক্ৰমা ৷ ধূনা গছ বিচৰাৰ উদ্দেশ্য লৈ আমিও সোমামগৈ, কাইলৈ ৷ ওচৰৰ পৰা চাবলৈ পাম অৰণ্যৰ ৰহস্য, জীৱিকাৰ সংগ্ৰাম ৷ ভবাৰ লগে লগে উত্তেজনাৰ মাত্ৰাটো তুংগ পালেগৈ ৷

খেংগাক অনুসৰণ কৰি এইবাৰ আৰম্ভ হ’ল আৰোহণ ৷ একে লেথাৰিয়ে কিছু সময় ধৰি ওপৰলৈ খোজ কাঢ়ি থকাৰ পাছত এঘৰৰ তেওঁ নঙলা গুচালে ৷ বীৰদৰ্পে সোমাই গ’ল আৰু ঘৰ এটাৰ পাছফালেৰে পাক ল’লে ৷ দৰজা এখনৰ আগত থমকিল ৷ নিজৰ দোৱানত কথা কোৱাত লাগিল ৷ অলপ পাছতে কাঠৰ দুৱাৰখন খোল খালে ৷ অগা-পিছাকৈ সোমাই গ'লোঁ তিনিও ৷ খেংগাৰ পৰিচিত, আমাৰ চিনাকি নাই ৷ ফেব্ৰুৱাৰীৰ কঁপনি উঠোৱা জাৰ ৷ প্ৰৱেশৰ পাছতে চিধাই জুইৰ গুৰিত থকা মুঢ়া এটা পাই তাতে বহি দিলোঁ ৷ ওপৰত ধোঁৱা চাং ৷ ইফালে সিফালে ঘৰুৱা বস্তু-বাহানিবোৰ সিঁচৰতি হৈ আছে যদিও পৰিপাটি ৷

ফুটছায়ে আৱৰি পেলোৱা অঙঠাবোৰে যেন আমাৰ উপস্থিতিত প্ৰাণহে ফিৰাই পালে ! শক্তিশালী ফু কেইটামান মাৰিলত ক্ষন্তেকতে ৰূপ সলাই দগ্‌মগাই উঠিল ৷ খৰি জাপি দিয়াত পোহৰ আৰু উত্তাপ ক্ৰমান্বয়ে বাঢ়ি আহিল ৷ গৃহস্থই জুই-ছাইৰ সংগ এৰি লেপৰ তলত সোমোৱাৰ যো-জা কৰিছিলেই হেনো ৷ হঠাতে ঘটা আমাৰ আগমনে ক্ষান্ত হ’বলৈ বাধ্য কৰালে ৷ কাষতে থকা বিছনাৰ আঁঠুৱাখন নমোৱা অৱস্থাত আছে ৷ তাকে দেখি নিজকে কিবা অপৰাধী অপৰাধী যেনো নলগাকৈ নাথাকিল অৱশ্যে ৷ অসময়ত আহিলোঁ ৷ পাহাৰত মানুহবোৰে সোনকালে খায়, সোনকালে শোৱে, পুৱা সোনকালে উঠি কামত ধৰে বুলি জানোৱেই ৷ যি কি নহওক, খেংগাই পৰিস্থিতি ধুনীয়াকৈ চম্ভালি ল’লে ৷ পৰিৱেশটো বন্ধুত্বপূৰ্ণ আৰু সহযোগিতাপূৰ্ণ হৈ উঠিল ৷ জুইকুৰাত খৰি আৰু কেইডালমান জাপি দিয়া হ'ল ৷

খেনাৰিৰ বয়োবৃদ্ধ লোকৰ ঘৰ এইখন ৷ গৃহস্থ-গৃহস্থনী আৰু নাতিনী এজনী থাকে ৷ বাকীবোৰ দূৰে দূৰে ৷ অশিক্ষিত নাতিনীজনীহে গাঁৱতে ৰৈ গ’ল ৷ আনবোৰ দিহিঙে-দিপাঙে গ’লগৈ কেতিয়াবাতে ৷ সময়ে সময়ে আহে ৷ খ্ৰিষ্টমাছত ঘৰ ভৰি পৰে ৷ আনন্দমুখৰ হৈ উঠে ৷ খেংগাৰ মধ্যস্থতাত চা-চিনাকি হোৱাৰ পাছতে ৰামে ৰেংমা নামৰ গৰাকীজনে নিজৰ পা-পৰিয়ালৰ বিষয়ে প্ৰাণ খুলি জনাই গ’ল আমাক ৷

ৰেংমা মানুহে অসমীয়া বুজি পায় ৷ ক’বও পাৰে ধুনীয়াকৈ ৷ ৰেংমা আৰু অসমীয়াৰ বুৰঞ্জীপ্ৰসিদ্ধ পুৰণা সম্পৰ্ক আছে ৷ তেনেকুৱা সম্পৰ্ক এটাৰ উঁহ বিচাৰিয়ে জংফাত নিশা থাকি লৈ ৰেংমা হিল্‌ছৰে কেইহাং ৰেন্‌চ’ অৰ্থাৎ কেইহাং পৰ্বত বা সাম্প্ৰতিক কালৰ কালা পাহাৰত সোমাইছিলোঁগৈ মাৰ্চ ২০১৯ত ৷ সেয়া জংফা ৷ এয়া খেনাৰি ৷ ৰাস্তাৰে ঘূৰি-পকি দূৰত্ব বেছি হ'লেও হিল্‌ ট্ৰেকেৰে খেনাৰি অধিক দূৰত নাই বুলিছিল তেতিয়া ৷ অনুমান কৰিছোঁ যদিও অন্ধকাৰত ধৰিব পৰা নাই দিশটো কেনি হ’ব পাৰে ৷ ভূগোলৰ অধ্যাপক ডক্টৰ গগৈ ছাৰ লগতে আছে, অথচ সোধা হোৱা নাই ৷

চিকাৰীৰ ঘৰ এইখন ৷ আজিকালি পিছে সেইবোৰ কাম এৰিলে ৷ বন্দুকটো আছে যদিও দেহাত বল-শক্তি কমি আহিল ৷ চকুৱেও অসহযোগ কৰিবলৈ ল’লে ৷ পুৰণা কিছু অভিজ্ঞতা জনালে প্ৰাক্তন চিকাৰীজনে ৷ খেনাৰিৰ অতীত সম্বন্ধেও শুনিবলৈ পালোঁ তেওঁৰ মুখেৰে ৷ নাগালেণ্ডৰ খনমালৈ যাওঁতে তাতো আংগামী চিকাৰী এজনৰ ঘৰত সোমাইছিলোঁগৈ ৷ নিজ হাতে বধ কৰা জন্তুবোৰৰ মুণ্ড, ঠেং, নখ আদিৰে বেৰবোৰ সজ্জিত আছিল ৷ এইজন চিকাৰীৰ বাঁহ-টকৌপতীয়া ঘৰটোত তেনে সম্পদ এতিয়ালৈ দৃষ্টিগোচৰ হোৱা নাই যদিও বেৰখনতে থকা বাচন-বৰ্তন ৰখা ব্যৱস্থাটোৱেহে পোনছাটেই মোৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিলে ৷ বহাৰ পৰা উঠি গৈ থলুৱা কায়দাটো চাই ল’লোঁ ভালদৰে ৷ সাধাৰণ ঘৰ, অসাধাৰণ বুদ্ধিমত্তা ৷ ভিতৰুৱা অঞ্চলৰ মানুহবোৰে এনেকৈয়ে নিজৰ সুবিধাকণ নিজে নিজে কৰি লয় ৷ পৰমুখাপেক্ষী নহয় ৷

পাছ পৰা এনেকুৱা দুৰ্গম ঘোঁকটৰ পৰা জীৱন-জীৱিকাৰ সন্ধানত প্ৰব্ৰজিত হৈ ৰেংমাসকল জিলা সদৰ ডিফু চহৰকে ধৰি অন্যান্য ভালেমান ঠাই পাইছেগৈ ৷ ২০১১ চনৰ তথ্যমতে ডিফুত বসতি কৰা ৰেংমা পৰিয়াল আছিল ৪১টা ৷ আজিৰ তাৰিখত সংখ্যাটো নিশ্চয়কৈ অনেক ডাঙৰ হ’ব ৷ তাৰে ফলস্বৰূপে খেনাৰিতো এতিয়া বুঢ়া-মেথা আৰু ঘৰ এৰিব নোৱাৰা কিছুমানহে আছে ৷ পঢ়া-শুনাৰ উদ্দেশ্য লৈ ল’ৰা-ছোৱালীবোৰৰ সৰহভাগেই বাহিৰত ৷ একেটা কাৰণতে বহুতো পৰিয়ালৰ মাতৃগৰাকীৰ সৈতে সন্তানকেইটাক নিকটতম শিলনিজানত হ’লেও ৰখা হৈছে ৷ ইয়াত ভাল শিক্ষা বুলিবলৈ নাই ৷ খেংগায়ো তেনেকুৱা ব্যৱস্থা ল'বলৈ বাধ্য হৈছে ৷ পৰিয়ালৰ সদস্যসকল প্ৰয়োজনত গাঁৱৰ ঘৰলৈ আহে ৷ আন নহ'লেও ডিচেম্বৰত সকলোটি গোট খায় ৷ প্ৰাণ পাই উঠে খেনাৰিয়ে ৷ এতিয়া নিমাওমাও ৷

কথা পাতি থকাৰ মাজতে থাংচিৰ ককায়েক-বৌৱেক আৰু অন্য এগৰাকী মহিলা আহি ওলাল ৷ গিৰ্জাৰ পৰা আহিছে তেওঁলোক ৷ ইভিনিং চাৰ্ভিচ আছিল ৷ আমাৰ পাল্লাত পৰি প্ৰাৰ্থনালৈ যোৱা নহ’ল খেংগাৰহে ৷ ‘অতিথি দেবো ভব’ই এই নিয়মীয়া কামটোত আজি বাৰুকৈয়ে যতি পেলালে ৷ সেইটো মই ভালকৈ বুজি পাইছোঁ ৷ নিজৰ দোৱানত আগমনকাৰীসকলক কাৰণ দৰ্শোৱাৰ লগতে তেওঁলোকৰ সৈতে খেংগাই আমাক চিনাকি কৰাই দিলে ৷

কাষতে, সিফালে আছে থাংচিহঁতৰ ঘৰটো ৷ সিও আজি ডিফুৰ পৰা অহাৰ কথা আছিল ৷ কিবা কাৰণত নোৱাৰিলে ৷ থাংচি জিশ্বিং ডিফুত আমাৰ ঘৰৰ ওচৰতে থকা খেনাৰিৰ যুৱক ৷ ৰেংমা নাগা ষ্টুডেণ্টছ ইউনিয়ন (আৰ.এন.এছ.ইউ., প্ৰতিষ্ঠা ১৯৬১ চন)ৰ সভাপতি ৷ একনিষ্ঠ সমাজকৰ্মীও ৷ আমাৰ চিনাকি পুৰণা ৷ কেইহাং ৰেংমা ফুকনৰ মৈদাম চাবলৈ যাওঁতে থাংচিয়েই আমাৰ আমন্ত্ৰণকাৰী আৰু মূল গাইড আছিল ৷ সি কাইলৈ আহিব ৷ তাৰ নিজৰ গাঁওখনত তাক লগ পালে কিমানযে ভাল লাগিব !

চাহ কৰিব খুজিছিল নাতিনীজনীয়ে ৷ আমিয়ে বাধা দিলোঁ ৷ আৰু কিছুপৰ কথা পাতি উভতিলোঁ খেংগাৰ তালৈ বুলি ৷ ৭.৩০ বাজি গ'ল ৷