২.৪ চপাখোৱাত ৰ’লোঁহি

মজা লাগিছিল সেইবাৰ, কাৰণ ভাৰতবৰ্ষৰ ভিতৰতে সবাতোকৈ দীঘল দলংখন খোজেৰে অতিক্ৰম কৰি উৎফুল্লিত হৈ থকাৰ পাছতে বাকী ১৭ কিল’মিটাৰ যাবলৈ বিনোদ বৰগোহাঁইৰ সৈতে বহুপৰ খাপ পিতিও অন্য গাড়ী-মটৰ একো নাপাই শ্ৰীমতী আৰু মই উঠি লৈছিলোঁ এখন ডাম্পাৰত ৷ ১০ চকীয়া, পুৰণা ডাম্পাৰখনৰ আহল-বহল কেবিনটোত গগৈ উপাধিৰ চালকজনকে ধৰি মানুহ আমি চাৰিজন ৷ কেতিয়াও উঠি নোপোৱা আৰু পৰিস্থিতিয়ে সুযোগ কঢ়িয়াই অনা আকস্মিক ডাম্পাৰ-যাত্ৰাটো খুবেই উপভোগ্য হৈছিল ৷ অকলে গোপনে হাঁহিলোঁ তাকে লৈ, সেই মুহূৰ্তৰ ভংগীমাবোৰ আকস্মিকভাৱে মনলৈ আহি যোৱাৰ লগে লগে ৷ অভিজ্ঞতাই যোগোৱা অম্লান হাঁহি ৷ জীৱনৰ অমৰ কাহিনী !

নিৰজুলি বাছ চলি আছে ৷ ৰাস্তা ভাল ৷ ৮ মাইলত লোহিতৰ উপনৈ কুণ্ডিল পাৰ হ’লোঁ ৷ তদানীন্তন প্ৰধান মন্ত্ৰী ৰাজীৱ গান্ধী শদিয়ালৈ অহাৰ সময়ত, ১৯৮৬ চনত এই দলংখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল ৷ ৯ মাইল, হৰিপুৰ, মংগলপুৰ, ইছলামপুৰ… ৷ ৰ’য়িঙলৈকে বাছভাড়া পৰিশোধ কৰা হৈ গৈছে যদিও চপাখোৱা যিমানেই নিকটলৈ আহিছে অন্য ভাবনা এটাই মনত খুদূৱনি লগাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে ৷ নামি দিম নেকি হায়াৰ ছেকেণ্ডাৰী স্কুলৰ আগত ? শ্বাহনাজ-ছাজিদৰ কোৱাৰ্টাৰত সোমাই, তাতে গা-পা ধুই, ভাত-পানী খাই, আস্তেকৈ ওলামগৈ ৰ’য়িং ? অয়’ৰ পৰা পাই থোৱা এছ.এম.এছ. বাৰ্তামতে মোৰ হোটেলৰ চে’ক ইন্‌ দুপৰীয়া ১২ বজাতহে ৷ এতিয়াচোন চাৰে সাতটাই বজা নাই ! কি কৰোঁ ? কি কৰা ভাল হ’ব ? নিজকে নিজে খৰকৈ সুধিছোঁ ৷ সিদ্ধান্তটো সোনকালে লাগে ৷

অনেক চালি-জাৰি চাই চঞ্চল মনটোক বান্ধিলোঁ যে নাই নহয়, ক’তো সোমোৱাৰ দৰকাৰ নাই ৷ সোনকাল হৈ থাকিলেও ডাইৰেক্ট যোৱাটোহে বুদ্ধিমানী কথা হ’ব ৷ কাম আছে ৰ’য়িঙত ৷ ১. চ’ক’ তায়ুক যোগাযোগ কৰিব লাগিব, যিটো অতিকৈ জৰুৰী ৷ ২. পাল কাউণ্টাৰটোৰ সন্ধান উলিয়াই টাটা ছুম’ৰ ভাড়াৰ বাবদ দিবলগীয়া টকা ৮০০ দি চিটটো গজগজীয়া কৰিব লাগিব, যিহেতু সিদিনা ফোনতে কথা দি থোৱা হৈছে ৷ ৩. লগত নিবৰ বাবে দৰকাৰী খোৱাবস্তু কেইটামানো সংগ্ৰহ কৰিবলৈ আছে ৷ ৪. পাৰিলে আনিনিৰ বতৰ আৰু পৰিৱেশৰ সৈতে খাপ খোৱা জোতা এযোৰো বিচাৰিব লাগিব, ৰ’য়িঙৰ বজাৰত ৷ ইত্যাদি ইত্যাদি ৷

কাইলৈ বিদ্যাৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী সৰস্বতীৰ পূজা ৷ কিছুমানে আজিয়ে পাতিছে ৷ দেৱালী, ফাকুৱা দুদিনীয়া হৈ পৰাৰ অনুৰূপ বাগ্‌দেৱীৰ বন্দনাও দুদিনীয়াৰ শাৰীলৈ পৰ্যবসিত হ’ব ধৰিছে ৷ ভকতি বাঢ়িছে ৷ বিদ্যাধন মহাধন বুলি সৰ্বত্ৰ বুজি উঠিছে ৷

শদিয়া চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয় পালোঁহি ৷ ১৯০৫ চনত স্থাপিত ৷ ছাজিদে শিক্ষকতা কৰা স্কুল ৷ ইংৰাজী পঢ়ুৱায় ৷ সন্মুখ পাওঁতে চৌহদটোলৈ চালোঁ ৷ ইমূৰৰ পৰা সিমূৰলৈ ৰছী টানি আঠা সানি ৰঙা-নীলা কাগজ লগাই আছে ছাত্ৰ-ছাত্ৰী কেইজনমানে ৷ স্কুলীয়া দিনত আমিও কৰিছিলোঁ ৷ নিজকে যেন বিচাৰি পালোঁ সৌ ল’ৰা-ছোৱালীকেইটাৰ মাজত ৷ আৱেদন সাৰ্বজনীন… সৰস্বতী আই, বিদ্যা দিয়া ৷ কিন্তু কেৱল ইমানতেই সীমাবদ্ধ আছিলোঁজানো আমি ? সহপাঠী বিষ্ণু, লেখন, বিদুল, দিব্যহঁতৰ সৈতে জংঘললৈ গৈ চামিয়ানা তৰিবলৈ খুঁটা বিচাৰি আনিছিলোঁ, কলপাত কাটিছিলোঁ, নিশাটো শ্ৰেণীকোঠাতে কটাই বাঁহৰ চুঙাৰে বেঞ্চত লুচি বেলিছিলোঁ, কতযে কি নকৰিছিলোঁ সাৰদাৰ সাধনাৰ নামত ! এতিয়া সাধু হ’ল ৷

বাকৰিৰ দৃশ্যটো দেখি এই মুহূৰ্তত মনৰ পৰ্দাত পুৰণা স্মৃতিবোৰ আপোনা-আপুনি উদ্ভাসি উঠিছে ৷ এটা যাত্ৰাই পৰিৱেশ-পৰিস্থিতি অনুসাৰে কতবোৰ কথাযে চেতনালৈ এনেকৈ ঘূৰাই আনিব পাৰে ! ক্ষণে ক্ষণে নস্তালজিক কৰি তুলিব পাৰে !
নস্তালজিয়াৰ চক্ৰবেহু ভেদ কৰি শ্বাহনাজহঁতৰ কোৱাৰ্টাৰটোৰ ফালে সোমাই যোৱা ঠেক পথটোলৈ চলন্ত বাছৰ খিৰিকীৰে সন্তৰ্পণে দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰিলোঁ, দেখোঁ নেকি কাৰোবাক বুলি ৷ নাই, চিনাকি মুখ দেখা নগ’ল ৷ বাচিলোঁ ...স্বগতোক্তি ওলাই আহিল মুখৰ পৰা ৷ স্পীড ব্ৰেকাৰত হেন্দোলনি তুলি নিৰজুলি গৈ থাকিল আগলৈ ৷

দীঘল দলঙে শদিয়াৰ ৰং-ৰূপ, ৰস-গোন্ধ আটাইবোৰ সলাই পেলাইছে ৷ কায়-কাৰবাৰ বাঢ়িল ৷ হাট-বজাৰ সম্প্ৰসাৰিত হ’ল ৷ যাতায়াতো ঘন হৈ পৰিল ৷ সঁচা অৰ্থতে যেন শদিয়া এতিয়া ৰিং এটাৰ বাট ৷ অনেক যুগৰ অপেক্ষাৰ মূৰকত শদিয়াবাসীৰ যোগাযোগজনিত মহা-সমস্যাটোৰ স্থায়ী সমাধান হৈ গ’ল যেনিবা ৷ আচলতে ২০১০ চনৰ নৱেম্বৰ মাহতে নিৰ্মাণ কাৰ্যৰ শুভাৰম্ভণি কৰা হৈছিল ৷ উক্‌মুকনি অটল বাজপেয়ী চৰকাৰৰ দিনতে ৷ ৮০ শতাংশ কাম সমাধা হৈছিল ডক্টৰ মনোমোহন সিং চৰকাৰৰ আমোলত ৷ সম্পূৰ্ণ হ’লগৈ মোদী চৰকাৰৰ হাতত ৷ ২০০৭ চনৰ ১৪ ছেপ্টেম্বৰত ইউ.পি.এ. চৰকাৰে ধাৰ্য কৰা প্ৰকল্প-ব্যয় আছিল ৫০৫.৪০ কোটি টকা ৷ গৈ গৈ ২,০৫৬ কোটিত দলংখন পোৱা গ’ল ৷ ১৯৫০ৰ ভূমিকম্পত ধ্বংসপ্ৰাপ্ত, বান-বিধ্বস্ত, খহনীয়া-আক্ৰান্ত শদিয়াৰ আগৰ নিমাওমাও ৰূপটোলৈ, নৈপৰীয়া শদিয়াবাসীৰ জীৱন-পৰিক্ৰমালৈ লাহে লাহে পৰিৱৰ্তনৰ বতাহ বলিব ধৰিলে ৷ আগতে এবাৰ (১৬.৪.২০১৫) ঘাটলৈ যোৱা বাটটোনো কেনেকুৱা ৰূপত আছে ? চাম চাম বুলি আহি আছিলোঁ যদিও নস্তালজিকতা আৰু পৰিৱৰ্তনৰ ধামখুমীয়াত সমূলি পাহৰিয়েই থাকিলোঁ ৷

চপাখোৱাত বাছখন এখন্তেক ৰ’ল ৷ সিবাৰ আহোঁতে শ্বাহনাজ-ছাজিদৰ কোৱাৰ্টাৰত থাকি পংপঙাই গোটেইখন চাই ফুৰিছিলোঁ, অকলে অকলে ৷ গতিকে পৰিৱেশ একেবাৰে অচিনাকি নহয় ৷ ভৱিষ্যতৰ আগজাননীৰ সুৰেৰে সিহঁতক তেতিয়াই কৈছিলোঁ, আহকচোন ডিচেম্বৰ-জানুৱাৰী ৷ মানুহবোৰে তিনিচুকীয়া, শদিয়াৰ সীমা চেৰাই আৰু আগলৈ যাব ৷ গাড়ী লৈ পুটুক-পুটুক ঢাপলি মেলিব মোহনীয়া অৰুণাচলৰ ডিবাং ভেলীলৈ ৷ ইমানদিনে অনাৱিষ্কৃত হৈ ৰোৱা ডিবাং উপত্যকাৰ অন্তহীন ৰূপ-মাধুৰী লোকচক্ষুৰ পোহৰলৈ আহি যাব ৷ বিশেষকৈ, সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ২,৬৫৫ মিটাৰ উচ্চতাৰ মায়’ডিয়া গিৰিপথত কাশ্মীৰসদৃশ প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত বৰফ দলিওৱা-দলি খেল খেলিবগৈ ৷ পাবগৈ হুনলি, আনিনি ৷ দেখিছোঁ, ভবাৰ দৰেই কথাবোৰ হুবহু প্ৰতিপন্ন হৈছেহি ৷ নিজেও আহিলোঁ আকৌ এবাৰ ৷ পামগৈ অনেক দূৰণি ৷ ভাবিয়ে নিজকে কিবা সুখী সুখী অনুভৱ হৈছে ৷ এতিয়া নোসোমালেও ঘূৰি যাওঁতে সিহঁতহালক এবাৰ দেখা কৰি যাব লাগিব ৷ (ক্ৰমশঃ)