৯.১ ভাগ্যক্ৰমে বাচিলোঁ আমি

ANINI ৷ পৰ্বতৰ ওপৰত স্পষ্টকৈ খোদিত বগা ডাঙৰ আখৰকেইটা অলপ পাছতে কেঁকুৰিৰ আঁৰত অন্তৰ্ধান হৈ গ’ল ৷ বুকুৰ ভিতৰখনো কিবা যেন উৰুঙা উৰুঙা লাগিব ধৰিলে ! ৰিক্ত স্থান পূৰ্ণ কৰিবলৈকে নেকি জানো, সংবেদনশীল বাক্য এষাৰি পাছ মুহূৰ্ততে আপোনা-আপুনি ভাবনাত উজলি উঠিল... ANINI, unlike any place l have been before ! ক'ব নোৱাৰাকৈয়ে কৈ উঠিলোঁ, বিদায় আনিনি, আকৌ আহিম ৷

আনিনিৰ অস্তিত্ব হৃদয়ৰ পৰা মচযে নাখাব ই একেবাৰে খাটাং ৷ এই যাত্ৰাৰ অনুভৱ-অনুভূতিবোৰ সদায়ে সঞ্জীৱিত হৈ ৰ'ব ৷ শক্তিশালী কাৰণটো এইটোৱেই হ’ব যে এয়া আছিল মোৰ প্ৰথমটো একক এড্‌ভেঞ্চাৰ ট্ৰিপ ৷ Journey to unknown ৷ এক কথাত নিয়ন্ত্ৰণ, সন্তুলন, ধৈৰ্য, সাহস, বুদ্ধিৰ অগ্নিপৰীক্ষা ৷ পৰীক্ষক আন কোনো নহয়, নিজে ৷

সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা অনেক ওপৰত, গম্বুজৰূপী পৰ্বতমালাৰ অভ্যন্তৰত এডোখৰ সুদৃশ্য আৰু আহল-বহল ঠাই লুকাই থাকে ৷ আনিনি তেনেকুৱা এডোখৰ ঠাই ৷ যাক হয়তো কোনোবাই বুলিব পাৰে সুপ্ত সৰগ ৷ সৰহ মানুহে এতিয়াও পৰ্যটন কৰা নাই ৷ তাৰ মূল প্ৰতিবন্ধকটোৱে হ’ল ৰাস্তা ৷ দ্বিতীয়তে সীমাবদ্ধ সা-সুবিধা ৷ কিয়নো জনবসতি তেনেই সেৰেঙা ৷ সেয়ে ইটানগৰৰ গুৰুত্বও বিগত দিনত উৎসাহজনক নাছিল ৷ মূলতঃ সীমান্ত প্ৰতিৰক্ষাক কেন্দ্ৰ কৰিয়ে স্থিতি লৈ আছিল আনিনিয়ে ৷

এসময়ত অৰুণাচলৰ ক’লীয়াপানী সদৃশ আছিল এই আনিনি ৷ ভৈয়ামৰ পৰা আনিনিলৈ দিনৰ পাছত দিন ধৰি একেৰাহে পৰ্বত বগাই-নামি অতি কষ্টেৰে অহা-যোৱা কৰিবলগীয়া হৈছিল ৷ চৰকাৰী বিষয়া-কৰ্মচাৰীক শাস্তিমূলক প’ষ্টিং হিচাপে বদলি কৰা স্থান আছিল আনিনি, মেন্‌-চু-খা ইত্যাদি ৷ বহিঃজগতৰ সৈতে সম্পৰ্কৰহিত, বাকৰুদ্ধ নিৰ্জনতা সৰ্বসময়তে বিৰাজমান এনেবোৰ ঠাইত চাকৰি কৰাটো সুখকৰ মুঠেই নাছিল, বৰঞ্চ আছিল উদ্বেগজনক আৰু দুৰ্কপলীয়া বিষয় ৷ কেনিও বাট-পথ নথকাত খাদ্য-দ্ৰব্য আৰু অত্যাৱশ্যকীয় সা-সামগ্ৰী হেলিকপ্টাৰেৰে তললৈ নিক্ষেপ কৰা হৈছিল ৷ ইপিনে প্ৰতিকূল ভৌগোলিক অৱস্থিতি আৰু প্ৰাকৃতিক কাৰকৰ কাৰণে বাৰিষাত আকাশী জাহাজ আহ-যাহ কৰিব নোৱাৰিছিল ছমাহ দিন ধৰি ৷ খাদ্য-সমস্যাত পৰি জীয়াতু ভুগিবলগীয়া হৈছিল ক্ষুদ্ৰ আৱাসীসকলে ৷ তালৈকে চাই পাছলৈ সময় থাকোঁতেই ছমাহৰ ৰেছন-পাতি একেলগে ড্ৰপ্‌ কৰি দিয়া হৈছিল ৷ কাৰ্গো প্লে’নত মাল-বস্তু আৰু মানুহৰ সহযাত্ৰা চলিছিল আনিনিলৈ ৷

পৰৱৰ্তী সময়ত পাচিঘাট, ৰ’য়িঙৰ পৰা হেলিকপ্টাৰ চাৰ্ভিচৰ সূচনা হ’ল ৷ সময়বোৰ ক্ৰমান্বয়ে সলনি হৈ আহিল ৷ কেতবোৰ অভ্যন্তৰীণ বাট-পথ উলিওৱা হ’ল ৷ হেলিকপ্টাৰত ওলমাই নি জীপগাড়ী কেইখনমানো নমাই দিয়া হ’ল আনিনিৰ বুকুত ৷ পাছত ৰ’য়িঙৰ পৰা গাড়ী চলাচল সম্ভৱ হৈছিল হুনলি পৰ্যন্ত ৷ হুনলিৰ পাছত আৰু ৰাস্তা নাই ৷ বিকল্পহীন পদযাত্ৰাৰ লগতে ঠায়ে ঠায়ে কেম্পিং ৷ দিনচেৰেকৰ পাছত পায়হি আনিনি ৷ স্কুলীয়া ল’ৰাই আছিলোঁ চাগৈ আমি তেতিয়া ৷ ভূগোলৰ মেপত মন কৰিছিলোঁ আনিনি নামৰ এক অজ্ঞাত অৱস্থান, চীনৰ কাষত, যি আছিল আমাৰ মেপখেলৰ অনুসন্ধান কৰিবলগীয়া ঠাই ৷ সেই সন্ধানে কাটি থোৱা বাটটোৰে এইবাৰ ওলালোঁহি তাহানিৰ গুপ্তস্থান ৷

এতিয়া আনিনিলৈকে গাড়ী চলে, ছুম' চলে ৷ আগলৈও যাব পাৰি ৷ অৱশ্যে বৰষুণ বেছিকৈ হয় বাবে এইটো প্ৰান্তত আহুকলীয়া ভূমিস্খলনে নিয়মিত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰি নহা নহয় ৷ এনেবোৰ কাৰণতে আজিৰ তাৰিখতো বাহিৰা মানুহ, পৰ্যটনকাৰীৰ গমনাগমন নায়েই বুলিব পাৰি ৷ যি আহিব সি অনিশ্চয়তাৰ সৈতে খেলা কৰি আগ বাঢ়িব লাগিব ৷

সেইবোৰ যিয়েই নহওক, সদ্যহতে আলিবাটক লৈয়ে ৰচিত হ’বলৈ গৈ আছে নতুন কাহিনী ৷ A new beginning ৷ আনিনিৰ তেনে মংগলজনক শ্ৰীবৃদ্ধি সন্দৰ্ভত পৰহি মাননীয় মুখ্য মন্ত্ৰী পেমা খাণ্ডুৱে কৈ গৈছে, ‘৪ বছৰ লাগিব নিৰ্মীয়মান 2-lane National Highwayটো সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ ৷’ কিন্তু মোৰ ধাৰণা, তাৰ আগতেই বহুত বেলেগ হৈ পৰিব আনিনিৰ বৰ্তমানৰ ৰূপৰেখা ৷ পুৰণা দিনৰ কাহিনীবোৰ নিশ্চিতভাৱে এদিন হৈ পৰিব সাধুকথা ৷ আনিনিলৈ আহি ব্যক্তিগতভাৱে লব্ধ জ্ঞানকণৰ আলোকত বিচাৰ কৰি পুৰণা সত্যবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে নহ'লেও কিছু কিছু হৃদয়ংগম কৰিব পাৰিছোঁ যেন লাগিছে ৷ ভ্ৰমণ-সঞ্চিত অভিজ্ঞতাৰ ভিত্তিতে তেনে কিছু সাধুকথাৰ কথক নিজেও হ’ব পাৰিম বুলিও প্ৰত্যয় জন্মিছে ৷ তাৰে ছত্ৰছায়াত একক এডভেন্সাৰ যাত্ৰাটোক জীৱিত আৰু প্ৰাণস্পন্দনসমন্বিত কাহিনীৰ ৰূপ দিয়াৰ আশা পোষণ কৰিছোঁ ৷ ‘Travelling leaves you speechless, then turns you into a storyteller’ বুলি আপ্তবাক্য এষাৰ আছে ৷

চ’ক’ তায়ু উঠি অহা ছুমখন আৰু বলেৰ’ এখনে আমাৰ সৈতে শাৰী পাতি নিৰ্দিষ্ট দূৰত্ব ৰক্ষা কৰি গতি কৰি আছে ৷ দুৰ্গম বাটত ইখন সিখনৰ বিশ্বাসী সহায়ক ৷ সিদিনা আহোঁতে অন্ধকাৰ হৈ পৰাত দেখা নাছিলোঁ এইছোৱাত বাটৰ ৰূপ-লাৱণ্য কেনেকুৱা ৷ অভিনেতা নাৱাজউদ্দিন ছিদ্দিকীয়ে ৰে'হমঞ্চত স্বীকাৰ কৰিছিল, 'আচ্ছা হুৱা কি ৰাত ক' আয়া ৷ দিন মে' আয়া হ'তা ত' হালত ৱ'হী খাৰাব হ' যাতা ৷' এতিয়া চকুৰ আগত সকলোবোৰ ট ট কৰে ভাহি আছে ৷ কেমেৰাটোৱে খাপ লৈ লৈ দৃশ্যবোৰ পেটত সুমুৱাই গৈছে, মনৰ ইচ্ছা আৰু বিবেকৰ নিৰ্দেশনাত ৷

শাৰীবদ্ধ অৰণ্য-পৰ্বতৰ লানিৰ ওপৰত ৰ’দৰ জিলমিল ৷ বহলাবৰ বাবে ফৰ্মেচন কাটিং অব্যাহত থকাত ৰাস্তাটো তেনেই বোকাময় ৷ প্ৰায় আধা ঘণ্টামান যাত্ৰা কৰাৰ পাছতে বাঁওফালৰ পৰা ৰূৰুৱাই বৈ অহা ড্ৰি নদীখন পালোঁ আৰু অতিক্ৰম কৰিলোঁ ৷ ছুম'খনৰ নামনিমুখী চালনাটোৰ দৰেই জলস্ৰোতটোও আমাৰ লগে লগে নামনি অভিমুখে বৈ যাব ধৰিলে, ইটালিনত ডিবাং হ'বলৈ ৷

মোৰ সোঁকাষে এগৰাকী ইদু মিছিমি বৃদ্ধা ৷ কোলাত এটা খাং ৷ য়ুৰন গাঁৱত ছুম’খনত উঠিছিল ৷ য়ুৰন চ’ক’ তায়ুৰ পৈত্ৰিক গাঁও ৷ বুঢ়ীগৰাকীৰ সিফালে বহা পিলি মেয়া অৰ্থাৎ অনিয়াৰ মাকে মোক তেতিয়াই বুজাই দিছিল ৷ পিলি মেয়াৰ সিফালে অন্য এগৰাকী ভদ্ৰমহিলা ৷ চালককে ধৰি আগচিটত আছে তিনিজন ৷ যাত্ৰী আমি ইমানেই ৷ পাছফালটো খালী ৷ চিটকেইটাও আকৌ পথালিহে ! আহোঁতে অহা ছুম’খনৰ দৰে দীঘলীয়া নহয় ৷ পাহাৰীয়া সৰ্পিল উঠা-নমা ৰাস্তাত এনেকুৱা চিটত বহিবলৈ বৰ অসুবিধা ৷ যাত্ৰীয়েও সততে পছন্দ নকৰে ৷ উপায় নহ’লে, বা নিকট দূৰত্ব যাবলৈ হ’লে উঠে ৷

হাই ভলিউমত গান বাজিছে ৷ চেঙেলীয়া চালকে বোকা ফালি গতিত আগুৱাই নিছে ৷ ড্ৰিৰ পাৰে পাৰেই ৰাস্তাটো ৷ নদীখন কিছু তলত ৷ আমি ওখত, পৰ্বতৰ বক্ষত ৷ জলথলীয়া জেগা এডোখৰত হঠাতে গাড়ীখনৰ পাছ চকা পিছল খাই গ’ল ৷ ইষ্ট-মন্ত্ৰ মাতিব লগা অৱস্থা ৷ মহিলা সহযাত্ৰী তিনিগৰাকীয়েতো ‘আইঔ মৰিলোঁ’ বুলি চিঞৰ মাৰিয়ে দিলে সমস্বৰে ৷ হঠাতে কি এক শ্বাসৰুদ্ধকৰ পৰিস্থিতি ! নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাই গাড়ীয়ে-মানুহে নদীৰ বুকুলৈ গুচি গ’লোঁ যেনেই লাগিছিল মোৰ, ঠিক সেই শূন্য মু্হূৰ্তত ৷ ঈশ্বৰৰ কৃপাত বাচিলোঁ কিবাকৈ ৷ এই পথ কিমান বিপজ্জনক সলসলীয়াকৈ বুজা গ’ল ৷ ‘আচ্ছাছে চলাও ৷’ যাত্ৰীসকলে কুকুৰে কাঁইট নোখোৱাকৈ গালি সোধালে ড্ৰাইভাৰ যুৱকক ৷ ‘গানা কা চাউণ্ড কমতি কৰ’ ৷’ গানৰ আৱাজ কমাবলৈও ধমকিয়ালে কোনােবাই ৷ আগচিটৰ কোনোবা এজনে বন্ধ কৰিবলৈকো হুমকিয়ালে ৷ মাৰযে নাখালে ! 'উঃ কিযে হ'লহেঁতেন আজি ! ঈশ্বৰেহে বচালে দেই সকলোকে… ৷’ স্বগতোক্তি ভাহি আহিল কাষৰ মহিলাৰ পৰা ৷

এতিয়াৰ পৰা খুব সাৱধানে, ওখ গৰা আৰু বোকা জেগা পালেই প্ৰায় ৰৈ লৈ গীয়েৰ সলাই আগুৱাব ধৰিছে যদিও চালকজনৰ ওপৰত কনফিডেন্স মোৰো কমি থাকিল ৷ ভালে ভালে ৰ'য়িং পোৱালেই হয় দেই বুলি ঈশ্বৰক খাটনি ধৰিলোঁ ৷ (ক্ৰমশঃ)